De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) waarschuwt voor gif in mosselen en oesters uit het oostelijk deel van de Oosterschelde.
Daar mogen voorlopig geen mosselen en oesters worden opgevist. Schaal- en schelpdieren uit naastgelegen gebieden in de Oosterschelde moeten eerst worden getest voordat ze verhandeld mogen worden. Ook particulieren krijgen het advies om voorlopig van de oesters en de mosselen af te blijven.
Het gaat om de giftige stof tetrodotoxine (TTX), die zelfs in lage concentraties schade kan toebrengen aan het zenuwstelsel. Sinds oktober vorig jaar is bekend dat de gevaarlijke stof ook kan voorkomen in mosselen en oesters die in Nederland worden gekweekt. Daarom doet de NVWA sindsdien systematisch onderzoek in de Nederlandse kweekgebieden, waaronder de Oosterschelde.

Wat is TTX?
TTX is een gevaarlijk gif dat al in lage concentraties bij de mens kan leiden tot dodelijke verlammingsverschijnselen. Voor volwassen mensen kan een dosis van 1 tot 4 milligram al dodelijk zijn.
Het gaat om hetzelfde gif als dat van de kogelvis, die in Japan zeer populair is.
TTX veroorzaakt spierverlamming. De symptomen omvatten tintelend gevoel in de mond, misselijkheid, braken, diarree, duizeligheid, hoofdpijn, buikpijn, gevoelloosheid, spierzwakte, verstoorde coördinatie en spraak, spierverlamming, ademhalingsproblemen, verlaagde bloeddruk, verlaag- de hartslag en bewusteloosheid. Blootstelling kan uiteindelijk tot de dood leiden. Symptomen zijn meestal waarneembaar binnen een half uur tot enkele uren na de blootstelling. Er is geen antigif beschikbaar.
Indien vergiftiging met TTX optreedt, is de prognose goed indien de patiënt op tijd (als de patiënt nog bij bewustzijn is en nog geen of milde ademhalingsproblemen optreden) behandeld wordt en indien de patiënt de eerste 24 uur overleeft. Behandeling is vooral gericht op symptoombestrijding, waaronder beademing in geval van ademhalingsproblemen. In een vroeg stadium kan men actieve kool toedienen of de maag leegpompen om opname van TTX in de maag te remmen.
De symptomen verdwijnen meestal 1-5 dagen na blootstelling.

Onbekende oorsprong
Het is nog niet duidelijk wat de oorsprong is van dit gif. Het vermoeden is dat er een symbiose is tussen een bacterie en een organisme, wat bijvoorbeeld een alg of vis kan zijn. Het voorkomen van tetrodotoxines was tot voor kort bekend voor tropische en subtropische oceanen en zeeën. In Engeland is in de periode 2013-2014 TTX aangetroffen in mosselen en oesters die in Europa zijn gekweekt en geoogst.

Meer informatie:

• http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=21652
• https://www.nvwa.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/2072881/nvwa-geen-mosselen-en-oesters-met-ttx-in-de-handel-brengen

22 juni 2016 06:30

© The Ocean Cleanup

Het idee van de 21-jarige Boyan Slat is eindelijk tot een werkend prototype gekomen en wordt vandaag gepresenteerd. Vanaf morgen gaat het ruim 100 meter wijde vaartuig voor de kust van Scheveningen plastic uit de zee vissen.

De uitvinding van Slat bedacht hij al in 2012 toen hij nog studeerde aan de TU Delft. Zijn idee was een drijvende installatie met twee lang armen in een V-vorm. Door deze op strategische locaties in de oceaan te plaatsen, zorgt de stroming ervoor dat het aanwezige plastic als het ware in de armen drijft. Achter de armen zit een container, waarin het plastic wordt opgeslagen.

Een computersimulatie van The Ocean Cleanup in actie.

Nog een geldschieter
Voor deze eerste test in de Noordzee raapte Slat een slordige 1,5 miljoen euro bij elkaar. De grootste geldschieters waren de Nederlandse overheid, Boskalis en een anonieme donateur. Het prototype blijft een jaar lang in de Noordzee liggen. Met de test wil de Delftse ondernemer vooral onderzoeken hoe zijn prototype omgaat met de barre weersomstandigheden op zee.

Versterking van Allard Hoeken
Een van de grootste uitdagingen voor het project is dan ook het bouwen van apparatuur die zout water, harde wind, storm en golven trotseert. The Ocean Cleanup moet er allemaal tegen kunnen.

Precies om die reden is ingenieur Allard Hoeken aangesloten bij het project. Hij is sterk betrokken geweest bij Bluewater Energy, een project dat energie haalt uit de wisseling van de zee getijden. Die techniek en kennis gaat volgens The Ocean Cleanup goed van pas komen.

TEDx doet wonderen
Boyan Slat richtte zijn bedrijf The Ocean Cleanup op in 2013, maar aanvankelijk was er weinig interesse voor zijn idee. Hij presenteerde zijn project op TEDx in Delft, waarna hij enorm veel aandacht en lof kreeg voor het project. Sindsdien kwam het in een stroomversnelling, en nu is er dan eindelijk een werkend prototype.

Hier kun je de beroemde TEDx van Boyan Slat terugkijken.

Meer informatie:

• http://www.rtlnieuws.nl/nederland/plasticveger-ocean-cleanup-kiest-het-ruime-sop

Door Steijn van Schie

©right; Foto: Flickr/Josh More

Uit het water springende sidderalen die krachtige stroomstoten toedienen aan paarden. Dit tafereel speelde zich meer dan tweehonderd jaar geleden af voor de ogen van de Pruisische ontdekkingsreiziger en naturalist Alexander von Humboldt tijdens zijn reis door Zuid-Amerika. ‘Vissen met paarden’ noemde hij het in zijn reisverslag. Om sidderalen te vangen, dreven de lokale indianen groepjes paarden en muilezels het water in om de vissen te provoceren en uit te putten. Enkele paarden zouden na een verlammende schok zijn verdronken.

De observatie van Von Humboldt is nooit bevestigd en het verhaal is door wetenschappers altijd afgedaan als zwaar overdreven. Tot vorig jaar, toen een Amerikaanse bioloog tijdens zijn onderzoek naar sidderalen zelf werd geconfronteerd met het fenomeen. In een poging ze naar een ander aquarium te verplaatsen, sprongen de in het nauw gedreven dieren tegen de metalen rand van het half ondergedompelde schepnet, geladen en wel.

Dat de zoetwatervis het metalen randje als bedreiging ervaarde, is op zich geen verrassing. Deze nachtelijke rover gebruikt in modderige rivierwateren zijn elektrische pulsen om prooien te vinden, en tevens voor onderlinge communicatie, verdediging en aanval. Niets dat elektriciteit geleidt ontgaat hem, zelfs niet een metaal gerande schepnet. Een prooi kan verlamming met een milde stroomstoot verwachten, terwijl iets met kwade bedoelingen rekening moet houden met een stoot van tot wel 650 volt.

Geen wonder dat Linnaeus de sidderaal in 1766 officieel beschreef als Electrophorus electricus. De genusnaam Electrophorus is een samenstelling van de Griekse woordenelektron en phero, wat zoiets als ‘drager van elektriciteit’ betekent. De soortsaanduiding electricus betekent simpelweg elektriciteit. De naam lijkt dus wat dubbelop, maar met stroomstoten van bijna driemaal het aantal volt dat uit een stopcontact komt, doet hij zijn naam als enige in het genus wel eer aan.

De sidderaal is overigens geen nauwe verwant van de paling, maar valt onder de Gymnotiformes, een orde binnen de straalvinnige vissen. Alle vissen binnen deze orde van mesaalachtigen hebben organen die elektrische schokken kunnen opwekken, maar geen van allen zo krachtig als die van de sidderaal.

Meer informatie: http://www.bionieuws.nl

Posted by Bart Verheecke | 16 Jun 2016 | Biologie, Oceanografie,Wetenschapsblog

Kom in Oostende op vrijdag 10 juni alles te weten over de impact van de mensheid op de zee.De mens en zijn impact op aarde en zee zijn almaar zichtbaarder. Archeologen van de toekomst zullen de laatste twee eeuwen mogelijks wel catalogeren als het “antropoceen”. Hoe gaan kunstenaars om met dit gegeven?

Tijdens de zomer 2016 vindt  in het Provinciedomein Raversyde de expo MANMADE plaats, een tentoonstelling over de huidige en de toekomstige relatie tussen mens en aarde. De werken komen van kunstenaars uit de hele wereld.

Op vrijdagavond 10 juni zal de expo op gang getrokken worden wanneer het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) WereldOceaanDag 2016 viert.

Al je wil meevieren, ben je van harte welkom in De Grote Post in Oostende (vanaf 18u30 !)voor een avondvullend programma rond mariene kunst en de wetenschap erachter. Het event is gratis maar inschrijven vooraf is noodzakelijk. Dit kan je heel gemakkelijk doen via de website van het VLIZ.

Meer informatie: http://www.vliz.be/nl/wereldoceaandag2016-MANMADE

8 Juni 2016

Een vislarve met zichtbaar opgegeten microplastics. Foto: Oona Lonnstedt

Vislarve eet te veel microplastic.

Vislarven die toegang hebben tot microplastics negeren hun natuurlijke voedsel en vertonen een voorkeur voor plastic. Dat zorgt voor onvolmaakte groei en een grotere sterfte, schrijven Zweedse onderzoekers in Science van 2 juni. De onderzoekers stelden embryo’s en larven van de baars (Perca fluviatilis), afkomstig uit de brakke Oostzee, in het lab bloot aan concentraties microplastics die in veel kustwateren ter wereld voorkomt. Van de eieren kwam 15 procent minder uit. De larven aten meer plastics dan zoöplankton, wat leidde tot een significant verminderde groei en grotere sterfte dan bij een controlegroep. Ook waren de larven minder actief en reageerden de vissen niet meer op de geur van predatoren als de snoek.

Meer informatie: http://www.bionieuws.nl